5 levenslessen uit 'Waarom heeft niemand me dit eerder verteld?'
Zo verbeter je een slechte dag - Consequent zijn
Als je niet lekker in je vel zit, is zelfs de kleinste dagelijkse taak vaak al te veel gevraagd. Dan moet je jezelf vooral geen extreme doelen stellen, die onbereikbaar lijken. Kies één kleine verandering die je zou kunnen maken, waarvan je vrijwel zeker weet dat je die elke dag kunt volhouden. Beloof jezelf vervolgens om die verandering ook inderdaad stapje voor stapje door te voeren. Dat voelt in het begin misschien vreemd, want met zo’n kleine verandering zul je niet onmiddellijk drastisch resultaat merken. Maar het doet iets veel belangrijkers: het legt de fundering voor een nieuwe gewoonte die je kunt integreren in je dagelijkse leven. Op den duur zal het steeds meer je tweede natuur worden en kun je erop verder bouwen. Houd het klein. Blijf consequent. Langzame verandering is duurzame verandering.
Pas op voor stemmingsvalkuilen - Emotioneel redeneren
Net zoals gedachten geen feiten zijn, zijn gevoelens dat evenmin. Emoties zijn informatie. Wanneer die informatie sterk, intens en luid overkomt (zoals met emoties vaak het geval is), zijn we kwetsbaar-der om te geloven dat ze een waarachtige weerspiegeling zijn van de werkelijkheid. Ik voel het, dus het is waar. Emotioneel redeneren is een vooringenomenheid die ertoe kan leiden dat we onze gevoelens gebruiken als feitelijk bewijs, zelfs als er genoeg bewijs bestaat voor het tegendeel. Stel je bijvoorbeeld voor dat je net een examen hebt
afgelegd en met de moed in de schoenen naar buiten loopt. Je voelt je rot en je zelfvertrouwen is ver te zoeken. Een emotionele redenering zal je wijsmaken dat dit betekent dat je gezakt bent. Het kan best zijn dat je goed gepresteerd hebt, maar je hersenen halen hun informatie
uit hoe je je voelt en je voelt je op dit moment niet bepaald een ster. Je somberheid kan zijn veroorzaakt door uitputting als gevolg van de spanning, maar je gevoel heeft al voor je bepaald hoe je de situatie moet interpreteren.
Leg de juiste basis - Slaap
Neem een willekeurige persoon op aarde, beroof hem of haar van diens slaap en die persoon zal kwetsbaar worden voor zowel lichamelijke als geestelijke aandoeningen. Maar de relatie tussen slaap en geestelijke gezondheid werkt van twee kanten. Als je mentale gezondheid daalt door stress, somberheid of angst, kun je er donder op zeggen dat ook je slaap daar op een gegeven moment onder zal lijden. Kip of ei, hoe dan ook, je kunt ervan uitgaan dat als je slaap in kwaliteit achteruitgaat je gemoedstoestand en je geloof in je vermogen om terug te krabbelen dat ook doen. Door slaapgebrek lijkt alles wel tien keer zo zwaar. Slaap heeft een diepgaande invloed op elk aspect van ons welzijn, dus als je vermoedt dat je slaap wel wat beter kan, is het beslist de moeite waard om te proberen de kwaliteit en hoeveelheid ervan te verbeteren. Heb je last van langdurige slapeloosheid, dan is het aan te bevelen dat je hulp zoekt bij een specialist. Maar voor wie wil toewerken naar meer en beter slapen, heb ik hieronder een lijst met tips opgenomen die je op weg kunnen helpen. Nogmaals, we streven niet naar perfectie en je hoeft niet alles op de lijst te doen om goed genoeg te slapen. Er zijn periodes in het leven dat een gezond slaappatroon er gewoon niet in zit. Als je werkt, lange reizen maakt, jonge kinderen hebt of de gewoonte hebt om laat op te blijven met computerspelletjes, kun je bij jezelf te rade te gaan wat je kunt doen om je slaapgewoonten te verbeteren.
Zo laat je jezelf iets doen, ook al heb je geen zin - Voorbereiding
In therapie stellen we met mensen vaak crisisplannen op. Soms gaan die over veilig blijven in situaties van leven of dood. In andere gevallen dienen ze ter voorkoming van terugval in verslaving of van je doelen afraken op momenten dat je er kwetsbaar voor bent om het op te geven. Je kunt van zulke plannen gebruikmaken om je kansen om je aan je doelen te houden te vergroten. Kijk vooruit naar de verandering die je wilt bewerkstelligen. Schrijf alle mogelijke hindernissen op waardoor je het spoor bijster zou kunnen raken. Maak voor elke hindernis een plan van aanpak waarin staat hoe je gaat voorkomen dat je erdoor van het rechte pad raakt of je doelen opgeeft. Maak de scenario’s vooraf zo levendig mogelijk, zodat je op het moment suprême vrijwel niet anders kunt dan handelen in overeenstemming met je waarden en doelen. Tegelijkertijd maak je het jezelf zo moeilijk mogelijk om je doelen te saboteren op basis van emotionele impulsen. Als je bijvoorbeeld elke dag op tijd wilt opstaan, zet dan de wekker aan de andere kant van je kamer, zodat je geen andere keuze hebt dan op te staan. Als je kunt anticiperen op mogelijk moeilijke situaties en een plan hebt klaarliggen om ermee om te gaan, ben je goed voorbereid en hoef je minder te worstelen met verleidingen of gebrek aan motivatie op de momenten waarop je het kwetsbaarst bent.
Wat moeten we met emoties? - Zie emoties voor wat ze zijn
Het geheim van emoties op een gezonde manier verwerken is emoties zien voor wat ze zijn. Jij bent je gevoelens niet en je gevoelens zijn niet wie jij bent. De sensatie van een emotie is een ervaring die door je heen gaat. Elke emotie kan je informatie bieden, maar vertelt maar een deel van het verhaal. Als er iets is waar emoties goed voor zijn, dan is het je vertellen wat je nodig hebt. Wanneer we onszelf toestaan emoties te voelen zonder ze te onderdrukken of weg te duwen, kunnen we ons er met nieuwsgierigheid op richten en ervan leren. Erachter komen wat je nodig hebt, wordt nog waardevoller wanneer je vervolgens ook daadwerkelijk doet wat nodig is om aan je behoeften te voldoen. Volgens mij is het altijd nuttig te beginnen met lichamelijke aspecten. Zoals we in vorige hoofdstukken hebben besproken, kan geen enkele hoeveelheid therapie of psychologische vaardigheden de destructieve impact van slaapgebrek of slechte voeding en gebrek aan lichaamsbeweging ongedaan maken. Als we eenmaal goed beginnen te zorgen voor het lichaam waarin we leven, zijn we al een heel eind op weg om aan de rest te kunnen werken.